عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ: الِاشْتِهَارُ بِالْعِبَادَةِ رِیبَةٌ إِنَّ أَبِی حَدَّثَنِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِیٍّ ع أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ : |
امام صادق علیه السلام فرمود: شهرت بعبادت مایه بدگمانیست. پدرم از پدرش از جدش بمن باز گفت که رسول خدا "صلی الله علیه و آله" فرمود: |
أَعْبَدُ النَّاسِ مَنْ أَقَامَ الْفَرَائِضَ |
عابدترین مردم کسى است که همان واجبات را بجا آورد. |
وَ أَسْخَى النَّاسِ مَنْ أَدَّى زَکَاةَ مَالِهِ |
و سخى ترین مردم کسى است که زکاة مالش را بدهد. |
وَ أَزْهَدُ النَّاسِ مَنِ اجْتَنَبَ الْحَرَامَ |
و زاهدترین مردم کسى است که از حرام برکنار شود. |
وَ أَتْقَى النَّاسِ مَنْ قَالَ الْحَقَّ فِیمَا لَهُ وَ عَلَیْهِ |
و با تقواترین مردم کسى است که در سود و زیان خود حق گوید. |
وَ أَعْدَلُ النَّاسِ مَنْ رَضِیَ لِلنَّاسِ مَا یَرْضَى لِنَفْسِهِ وَ کَرِهَ لَهُمْ مَا یَکْرَهُ لِنَفْسِهِ |
و عاقلترین مردم آنکه بپسندد براى مردم آنچه براى خود پسندد و بد دارد براى مردم آنچه براى خود بد دارد. |
وَ أَکْیَسُ النَّاسِ مَنْ کَانَ أَشَدَّ ذِکْراً لِلْمَوْتِ |
و زیرکترین مردم کسی است که بیشتر یاد مرگ باشد. |
وَ أَغْبَطُ النَّاسِ مَنْ کَانَ تَحْتَ التُّرَابِ قَدْ أَمِنَ الْعِقَابَ وَ یَرْجُو الثَّوَابَ |
و رشک آورترین کس (که انسان به حال او غبطه می خورد ) آنکه زیر خاک است و از کیفر گناه آسوده و امید ثواب دارد. |
وَ أَغْفَلُ النَّاسِ مَنْ لَمْ یَتَّعِظْ بِتَغَیُّرِ الدُّنْیَا مِنْ حَالٍ إِلَى حَالٍ |
و غافل ترین مردم آنکه از دیگرگونى جهان پند نپذیرد. |
وَ أَعْظَمُ النَّاسِ فِی الدُّنْیَا خَطَراً مَنْ لَمْ یَجْعَلْ لِلدُّنْیَا عِنْدَهُ خَطَراً |
و معتبرترین مردم آنکه بدنیا اعتبارى ننهد. |
وَ أَعْلَمُ النَّاسِ مَنْ جَمَعَ عِلْمَ النَّاسِ إِلَى عِلْمِهِ |
و داناترین مردم آنکه دانش مردم را با دانش خود جمع کند. |
وَ أَشْجَعُ النَّاسِ مَنْ غَلَبَ هَوَاهُ |
و شجاعترین مردم آنکه بر هواى نفس خود غالب آید. |
وَ أَکْثَرُ النَّاسِ قِیمَةً أَکْثَرُهُمْ عِلْماً |
و پربهاترین مردم دانشمندترین آنها است. |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ قِیمَةً أَقَلُّهُمْ عِلْماً |
و کمبهاترین مردم کمدانش ترین آنها است. |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ لَذَّةً الْحَسُودُ |
و کملذت ترین مردم حسود است. |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ رَاحَةً الْبَخِیلُ |
و کم راحت ترین مردم بخیل است . |
وَ أَبْخَلُ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ |
و بخیل ترین مردم آنکه بخل ورزد بدانچه خدا بر او واجب کرده است . |
وَ أَوْلَى النَّاسِ بِالْحَقِّ أَعْلَمُهُمْ بِهِ |
و سزاوارترین مردم به حق داناترین مردم به حق است . |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ حُرْمَةً الْفَاسِقُ |
و کم حرمت ترین مردم فاسق است. |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ وَفَاءً الْمُلُوکُ |
و کم وفا ترین مردم پادشاهانند. |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ صَدِیقاً الْمَلِکُ [صِدْقاً الْمَمْلُوکُ] |
و کم دوستترین مردم پادشاه است . |
وَ أَفْقَرُ النَّاسِ الطَّمِعُ |
و درویش ترین مردم، طمعکار تست . |
وَ أَغْنَى النَّاسِ مَنْ لَمْ یَکُنْ لِلْحِرْصِ أَسِیراً |
و توانگرتر مردم کسى است که اسیر آز و طمع نیست. |
وَ أَفْضَلُ النَّاسِ إِیمَاناً أَحْسَنُهُمْ خُلُقاً |
و برترین مردم در ایمان خوش خلقترین آنها است. |
وَ أَکْرَمُ النَّاسِ أَتْقَاهُمْ |
و گرامی ترین مردم با تقواترین آنهاست. |
وَ أَعْظَمُ النَّاسِ قَدْراً مَنْ تَرَکَ مَا لَا یَعْنِیهِ |
و با قدرترین مردم کسى است که پیرامون کار بى معنى نگردد. |
وَ أَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ تَرَکَ الْمِرَاءَ وَ إِنْ کَانَ مُحِقّاً |
و پارساترین مردم کسى است که جدال را ترک کند گرچه حق با او باشد. |
وَ أَقَلُّ النَّاسِ مُرُوءَةً مَنْ کَانَ کَاذِباً |
و نامردترین مردم دروغگو است. |
وَ أَشْقَى النَّاسِ الْمُلُوکُ |
و بدبخت تر مردم پادشاهانند. |
وَ أَمْقَتُ النَّاسِ الْمُتَکَبِّرُ |
و مبغوض ترین مردم متکبر است. |
وَ أَشَدُّ النَّاسِ اجْتِهَاداً مَنْ تَرَکَ الذُّنُوبَ |
و مجاهدترین مردم آنکه گناهان را ترک کند. |
وَ أَحْکَمُ النَّاسِ مَنْ فَرَّ مِنْ جُهَّالِ النَّاسِ |
و فرزانهترین مردم آنکه از جهال بگریزد. |
وَ أَسْعَدُ النَّاسِ مَنْ خَالَطَ کِرَامَ النَّاسِ |
و سعادتمندترین مردم آنکه با مردم گرامى رفت و آمد کند. |
وَ أَعْقَلُ النَّاسِ أَشَدُّهُمْ مُدَارَاةً لِلنَّاسِ |
و خردمندترین مردم کسى است که بیشتر مدارا کند. |
وَ أَوْلَى النَّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَنْ جَالَسَ أَهْلَ التُّهَمَةِ |
و سزاوارترین مردم به تهمت آنکه همنشین متهم باشد. |
وَ أَعْتَى النَّاسِ مَنْ قَتَلَ غَیْرَ قَاتِلِهِ أَوْ ضَرَبَ غَیْرَ ضَارِبِهِ |
و سرکش ترین مردم آنکه جز قاتل خود را بکشد و جز ضارب خود را بزند. |
وَ أَوْلَى النَّاسِ بِالْعَفْوِ أَقْدَرُهُمْ عَلَى الْعُقُوبَةِ |
و سزاوارترین مردم به گذشت، آنکس است که تواناتر است بر کیفردادن. |
وَ أَحَقُّ النَّاسِ بِالذَّنْبِ السَّفِیهُ الْمُغْتَابُ |
و سزاوارترین مردم به گناه نابخرد بدگو است. |
وَ أَذَلُّ النَّاسِ مَنْ أَهَانَ النَّاسَ |
و خوارترین مردم آنکس است که به مردم اهانت کند. |
وَ أَحْزَمُ النَّاسِ أَکْظَمُهُمْ لِلْغَیْظِ |
و محاسبه گر ترین مردم کسی که خشم خود بیشتر فرو خورد. |
وَ أَصْلَحُ النَّاسِ أَصْلَحُهُمْ لِلنَّاسِ |
و صالحترین مردم خیراندیشتر آنهاست نسبت بمردم. |
وَ خَیْرُ النَّاسِ مَنِ انْتَفَعَ بِهِ النَّاس |
و بهترین مردم کسی است که به مردم سود رساند. |